Chuyên mục Kỹ năng làm cha mẹ - Giải quyết mâu thuẫn

Mẹ của Hồng hồn nhiên đem cuốn nhật ký của con gái đọc cho cả nhà nghe, rồi "phán": "Gái hư như thế thì có ma nào mà cưới... Mới mười lăm, mười sáu tuổi đầu mà đã bày đặt yêu đương...”. Hồng khóc nức nở, lao về phòng riêng khóa trái cửa lại. Mẹ con căng thẳng cả tuần sau đó.

 Giữa cha mẹ và con cái có những mâu thuẫn về quan niệm sống, chế độ sinh hoạt, thái độ, hành vi và cả cách ứng xử. Thông thường, cha mẹ có những thói quen sai lầm sau đây trong việc giải quyết mâu thuẫn: cố gắng giải quyết ngay lập tức cho ra ngô, ra khoai; có khuynh hướng giành phần thắng về phía mình theo kiểu lý luận "trứng mà đòi khôn hơn vịt"; không lắng nghe và cũng chẳng cần giải thích mà cứ quyết tất cả, triệt tiêu những cố gắng chia sẻ của con mình... Tất cả những biện pháp trên chỉ khiến mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái thêm căng thẳng, xung đột có nguy cơ kéo dài.

Để giải quyết mâu thuẫn với con, các bậc cha mẹ không nên quá vội vàng và "mạnh bạo". Con cái tự "cấm cung", không trò chuyện hay không tiếp xúc cho thấy sự phòng thủ của chúng rất lớn, nhất thiết cha mẹ phải để mọi việc tạm lắng một thời gian. Không nên quan tâm quá nhanh theo kiểu chuộc lỗi hay làm lành quá mức, sau đó là những lời tâm tình trực tiếp hoặc gián tiếp để cả hai phía thông hiểu nhau. Lẽ đương nhiên, chính các bậc cha mẹ phải nói lời xin lỗi nếu cảm thấy mình có lỗi. Đừng cố tình làm gia tăng mâu thuẫn theo kiểu cha mẹ luôn luôn đúng.

Khi mâu thuẫn xảy ra với con cái, chính cha mẹ phải luôn chứng tỏ rằng mình là người bản lĩnh thực sự. Trầm tĩnh để nhận thức sự việc, lắng nghe, để có thể tìm ra những phương thức hợp lý nhằm giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, cần kiên nhẫn để có thể gỡ rối, dung hòa sự khác biệt nhằm làm giảm căng thẳng. Tôn trọng là yêu cầu tối quan trọng, để tránh làm thương tổn lẫn nhau khi mâu thuẫn xảy ra.

Để xử lý hiệu quả mâu thuẫn giữa cha mẹ và con cái, điều cần nhất là nỗ lực và cố gắng từ hai phía. Tuy vậy, cha mẹ nên hy sinh theo hướng "dung hòa", để gia đình trở nên êm ấm.

TS Nguyễn Thị Tứ