Bài viết tham dự cuộc thi "Trò chuyện với con" - Chuyện của trẻ con hay người lớn?

Tuấn đem điều lo lắng này tâm sự với mẹ. Sau một chút đắn đo, tôi suy nghĩ: “Đây là điều cần thiết phải nói cho con biết, không nên chống chế hay cấm đoán con tìm hiểu, vì ở lứa tuổi này Tuấn đã đủ khả năng để hiểu những gì mình bày vẽ, hướng dẫn cho con”. Vì thế, tôi đã giải thích cho con trai bằng một giọng điệu vui vẻ, rất tế nhị: “Mẹ chúc mừng con trai yêu quý, đúng là con không phải đái dầm mà đó chính là dấu hiệu chứng tỏ con đang trưởng thành về sinh học, con trai mẹ đã bước vào tuổi dậy thì rồi đó và con sẽ trở thành một chàng trai tuấn tú như mong muốn của bố mẹ”. Tôi chợt nhận thấy rằng Tuấn còn muốn biết rất nhiều điều liên quan đến sự phát triển của cơ thể khi bước vào tuổi dậy thì nhưng lại ngại ngần. Là bậc làm bố làm mẹ, tôi trăn trở rất nhiều về biện pháp để thẳng thắn tâm sự, trao đổi với con trai.

Phát hiện dấu hiệu quan trong nhất đánh dấu tuổi dậy thì ở nam và nữ là bước ngoặt lớn trong cuộc đời con người, là ngưỡng cửa để khẳng định trẻ đã bước vào tuổi trưởng thành, không còn là trẻ con nhưng cũng chưa hẳn là người lớn. Vì thế, cũng như các bậc phụ huynh khác, chúng tôi phải thực sự nắm vững kiến thức về đặc điểm tâm – sinh lý lứa tuổi này để giúp các con nhanh chóng thích ứng với vị thế mới, không phải lo lắng, băn khoăn làm ảnh hưởng đến quá trình học tập và tổ chức cuộc sống.

Tôi đã trao đổi cùng chồng, bàn cách trang bị cho con những kiến thức cơ bản về giới tính và những dấu hiệu của tuổi dậy thì của con trai khác với con gái như xương và cơ bắp phát triển, cơ thể cao lớn nhanh chóng (5-10 cm/năm); các đặc điểm sinh dục phụ xuất hiện: mọc râu, mọc lông trên cơ thể; thanh quản thay đổi nên con sẽ vỡ tiếng, có giọng nói trầm; đặc biệt quan trọng nhất là xuất hiện những đợt xuất tinh đầu tiên trong khi ngủ gọi là mộng tinh. Chúng tôi còn động viên con trai phải tự hào vì sự trưởng thành của cơ thể. Những biểu hiện đó phù hợp với quy luật sinh trưởng và phát triển của lứa tuổi.

Vì thế, để xứng đáng với vị thế mới, con phải tích cực hơn nữa trong học tập, rèn luyện thể thao và giữ gìn vệ sinh cơ thể, nhất là giữ gìn vệ sinh bộ phận sinh dục - bộ phận giúp con người duy trì nòi giống. Chồng tôi đã khéo léo khuyên con: “Nếu có vấn đề gì thầm kín đáng băn khoăn thì hãy tin tưởng, bộc bạch cùng bố mẹ”. Từ đó, chúng tôi nhận thấy rằng thái độ của con trai thân thiện hơn trước. Thi thoảng cháu hay gần gũi tâm sự: “Con có quan tâm đặc biệt đến một bạn gái trong lớp, bạn ấy cũng hay giúp đỡ con. Bố mẹ có phản đối tình bạn khác giới của con không?”. Vì quá hiểu con trai, nên tôi biết rằng con tâm sự như thế là muốn bố mẹ ủng hộ. Thực tế, chúng tôi cũng không thể có lý do nào để ngăn cản tình bạn khác giới trong sáng của con mình.

Trò chuyện một cách chân thành với con trai chúng tôi nhận ra rằng những hiểu biết cơ bản về giới tính là phương tiện để hình thành kỹ năng sống tự chủ cho trẻ từ khi còn nhỏ, không phải là chuyện của người lớn. Qua những lần tâm sự cùng con, chúng tôi đã rèn luyện cho mình những kỹ năng làm cha mẹ như cần chủ động gợi ý, trao đổi, lắng nghe và giải bày một cách khoa học để các cháu nhận thức đầy đủ, chính xác về giới, giới tính và sức khoẻ sinh sản vị thành niên làm cơ sở để vững vàng bước vào đời.

Lê Phạm Phương Lan - giảng viên tâm lí học
(Phụ Nữ TPHCM Online)